Việc dùng thời gian

Mình có nhiều tật xấu liên quan đến thời gian lắm. Chẳng hạn như lướt Facebook, Youtube trong vô thức, hay trì hoãn các công việc và,...đi trễ. Còn nhiều nữa nhưng mà giấu không nói, mình cũng chỉ là một ''hooman'' bình thường thôi, nên tật xấu trong thế giới quan của mình nó cũng là một màu sắc để tô điểm cho cá tính của mình (miễn nó không ảnh hưởng người khác là được). Tuy vậy, không phải vì biện minh như trên mà mình lơ là đi những tật xấu khi sử dụng thời gian đó. Phải có cách để ít ra cân bằng những tật xấu đó. Gần đây (khoảng ba, bốn tháng), mình đã luyện tập một vài cách để giảm sự xao lãng và tăng hiệu quả dùng thời gian hơn.

Ảnh minh họa: nguồn thu thập từ Pinterest

Mình hay ngồi đếm thời gian dư ra trong một ngày. Một ngày làm bình thường mình đã dành mười chín giờ cho công việc, ngủ nghỉ, ăn uống và tắm rửa. Như vậy còn năm giờ để học và làm những điều mình thích. Giữa một rừng sở thích và nội dung bài vở, thì việc ưu tiên cái nào trong ngày rất quan trọng. Khi trong đầu có sự ưu tiên bạn sẽ động lực để làm nó hơn mà tránh tình trạng bây giờ không biết làm gì để rồi xao lãng sang những thú vui có sẵn. Để ưu tiên nó bạn phải cá nhân hóa nó. Nghĩa là hãy coi vấn đề bạn ưu tiên là số một trong thời gian làm là vấn đề thật sự cấp bách và bạn cần nó.

Một ví dụ điển hình lấy ra từ mình, có lần vì sơ ý mình đã quên bẵng một bài luận đáng lẽ phải viết mấy ngày trước, trong khi hôm mình phát hiện ra, mình vẫn còn một bài tập nữa, thế là phải làm cho được, sống chết cũng phải làm cho được cả hai bài tập. Và mình đã làm được, trong mười giờ dư của hai ngày. Tất cả những giờ mình lướt Facebook, ngồi nghỉ giải lao trong công việc, đi chơi mình dẹp hết vì bài tập hiện tại là ưu tiên số một. Theo mình, nếu bạn muốn thật sự làm một việc nào đó trong một khung giờ nhất định, trước hết phải coi nó như việc bạn muốn làm như ''ngồi trên đống lửa'', hết sức quan trọng và cực kỳ cần thiết trong khoảng thời gian đó. Nói ngắn gọn, thái độ của bạn trong lúc đó phải nhìn nhận việc đang cần làm một cách nghiêm túc.

Mình thích lên kế hoạch tuần hơn là kế hoạch ngày, tháng, quý năm. Đơn giản vì một tuần là khoảng thời gian không quá ngắn cũng không quá dài để thực hiện một việc, nó tàm tạm. Trong bảng kế hoạch tuần mình sẽ liệt kê đủ ba khía cạnh để mỗi một tuần đều ý nghĩa là: bản thân, người thân và sự nghiệp. Mục bản thân có thể là sở thích của bạn như viết lách, vẽ, coi phim, nghe nhạc, thậm chí lướt Facebook nếu bạn coi đó là sở thích (haha) hoặc có thể là những việc có lợi cho nội tâm, tinh thần và sức khỏe của bạn như tập thể dục, thiền, đi dạo rừng,... Mục người thân là khoảng thời gian bạn dành cho các mối quan hệ xã hội như gia đình, bạn bè và đồng nghiệp. Mục sự nghiệp là thời gian bạn đóng góp, sáng tạo thêm cho công ty, doanh nghiệp hoặc để bạn học thêm cái gì đó cho công việc của mình. Ba mục tuy nhìn có vẻ tách rời nhưng lại có thể kết hợp được, trường hợp đi sai kế hoạch thì vẫn có thể linh hoạt thay đổi trong một tuần. Mình thú thật là cái phương án kế hoạch tuần mình lập ra là để cân bằng phần ''ác quỷ'' và ''thiên thần'', tự đặt mình trong áp lực vừa có thời gian để thở. Đó là lý do mình không hay lên kế hoạch ngày quá cụ thể, và cứng nhắc vì mình biết đôi khi mình cũng phải để bản thân ''hư'' một tý thì mới ''vui'' (nhưng sau ngày đó nhớ ''ngoan'' trở lại). Đôi lúc bỏ học coi phim cũng thú vị. Như mình nói, mọi thứ nên cân bằng.

Mình hay chọn tối thứ năm để là ngày lên kế hoạch. Hay gọi thứ năm là ''giữa giữa'' vì sắp tới cuối tuần cũng như công việc đang bộn bề. Như vậy bạn có thể tính được khoảng thời gian cuối tuần làm gì cho bản thân và các mối quan hệ cũng như sang tuần nên bắt đầu học gì, làm gì. Trong bản kế hoạch tuần, những mục tiêu mà cho ba khía cạnh nên được bạn lập một cách thông minh. Theo giáo sư Jane Odgen viết trong sách về tâm lý học sức khỏe: ''the best goals are said to be SMART'' (Odgen, 2019, trang 32). Ừ dịch ra thì SMART cũng là thông minh. Vậy như thế nào là thông minh? ''Specific, Measurable, Attainable, Relevant, and Timely'' (Odgen, 2019, trang 32). Tạm hiểu là, mục tiêu mà bạn đặt ra ở bản kế hoạch tuần (hoặc bất kỳ bảng kế hoạch ngày, tháng, năm) nên xét ở những chỉ tiêu sau đây: cụ thể (đi với ai, làm việc gì, nội dung nào cần làm); đong đo đếm được (tiền, thời gian, sức khỏe) và làm được hay còn gọi là thực tế; liên quan đến bản thân (không nên tốn thời gian cho người khác khi người ta không cần mình); và có tổ chức thời gian phù hợp (trong khoảng nhất định, đừng trì hoãn quá lâu). Nhớ lên kế hoạch cho thật ''SMART'' nha mọi người.

Cách mình hay dùng để tiết kiệm thêm thời gian đó là mình hay ăn đồ luộc. Do hiện tại đang ở ''mình ên'' nên cũng không có nhu cầu nấu ăn cầu kỳ chủ yếu là các món dễ nấu ăn sẽ giúp bạn tiết kiệm thêm một tý thời gian để làm việc nhà hoặc tắm rửa. Mình hay gửi gắm cho ông Táo nấu đồ ăn cho mình bằng cách bắt nước sôi bỏ thịt vào luộc rồi đi tắm. Tắm xong ra chỉ cần nêm thêm gia vị và bỏ rau là ăn được. Nồi áp suất và microwave là hai thứ mình ưu tiên. Ngoài ra mình chọn buổi chiều thứ sáu mỗi tuần là ngày vệ sinh phòng thông thường chỉ hai tiếng thôi để phòng sạch sẽ ngăn nắp trong trường hợp có bạn tới chơi cũng như những ngày trong tuần mình không phải lắt nhắt dọn đi dọn lại.

Ngoài ra mình thấy cách lập nhật ký cho thời gian cũng là một cách hữu hiệu để cách bạn có thể áp dụng. Bằng cách ghi chép lại những việc mình đã làm trong một khoảng thời gian, có thể giúp bạn tự nhìn nhận lại những lỗ hổng trong cách bạn sử dụng thời gian. Tuy vậy mình không dùng vì mình lười ghi ra (lại là một câu chuyện về thái độ).

Các bạn có thể kiếm được các nhật ký hàng ngày qua từ khóa: ''Daily time log'' trên google

Mình kiếm được một trang có format chung chung nè: https://bom.to/3ISmZQWM8XaCp

Hoặc sử dụng các app note cũng là một cách hiệu quả để ghi lại.

Tóm tắt:

1. Lập kế hoạch tuần cho ba mục bản thân, người thân (xã hội) và sự nghiệp (hoặc ngày, tháng, năm tùy các bạn).
2. Việc nào giờ đó, xác định ưu tiên hàng đầu
3. Thiết lập ''chế độ nghiêm túc'' để tránh xao lãng.
4. Lập mục tiêu thông minh để tránh để có động lực làm và quan trọng nhất là làm được.
5. Bổ sung thêm thói quen ghi chép công việc - thời gian.
6. Ai cũng có chỉ có hai mươi tư giờ một ngày không hơn kém, nhưng miễn là bạn muốn thì bạn sẽ có thêm thời gian cho việc bạn cần.

---

Tham khảo: Ogden, J. (2019). The psychology of health and illness: An open access course. Ngày truy cập 24 tháng 3, 2021, từ https://my.uopeople.edu/.../Ogden - The psychology...